Przedwczesne objawy odklejania łożyska – jak rozpoznać

Zazwyczaj łożysko oddziela się od ścian macicy w ciągu pół godziny po urodzeniu dziecka. Przedwczesne odklejenie łożyska jest problemem, któremu z reguły towarzyszy krwawienie. Może pojawić się w drugiej połowie ciąży, począwszy od 20 tygodnia. W rzadkich przypadkach może wystąpić całkowite odklejenie łożyska. Ale najczęściej dochodzi do odklejenia małych obszarów łożyska. Przy odpowiednim leczeniu w szpitalu przyszła mama ma wielką szansę na urodzenie zdrowego dziecka.

Odklejenie łożyska – co to jest?

Przedwczesne odklejenie łożyska jest poważnym powikłaniem. Zagraża życiu matki i dziecka i wymaga pilnej interwencji medycznej. Według statystyk problem występuje w 0,4-1,4% wszystkich ciąż. Objawy odklejającego się łożyska zawsze są niepokojące i w zależności od trymestru ginekolog wprowadza odpowiednie leczenie.

Ginekolodzy wyróżniają:

• Przedwczesne odklejenie łożyska normalnie położonego na ścianach macicy, w jej górnych częściach lub na dole
• Przedwczesne odklejenie łożyska, znajdujące się u wejścia macicy.

Dlaczego łożysko jest tak ważne?

Proces powstawania łożyska rozpoczyna się w drugim tygodniu po zapłodnieniu. W tym momencie jajeczko jest już przymocowane do ściany macicy. Przed 12 tygodniem ciąży łożysko aktywnie rośnie i formuje się, po czym osiąga stan dojrzałości. Jest to raczej złożona struktura utworzona przez splecione naczynia płodu i matki. Między nimi znajduje się bariera hemoplazmatyczna specjalna membrana ochronna. Zapobiega ona przedostawaniu się szkodliwych substancji z ciała matki do ciała płodu. Powoduje usuwanie produktów ubocznych od dziecka do krwi matki.

Główne funkcje łożyska obejmują:

• Wymiana tlenowa. To przez łożysko tlen dostaje się do krwi płodowej. Dwutlenek węgla jest transportowany w przeciwnym kierunku.
• Odżywianie i wydalanie. Przez łożysko płód otrzymuje składniki odżywcze, witaminy i minerały. Bez tych składników normalny rozwój jest niemożliwy. Wytwarzane są w nim również produkty odpadowe.
• Ochronny. Łożysko przenosi przeciwciała matki do płodu, to znaczy ma właściwości immunologiczne. Zapobiega to również wystąpieniu konfliktu immunologicznego.
• Hormonalne. W łożysku syntetyzowane są hormony, które są niezbędne do prawidłowego przebiegu ciąży.

Tak, więc w przypadku przedwczesnego odklejenia łożyska dziecko jest pozbawione tlenu i składników odżywczych. Istnieje również ryzyko krwawienia z macicy, które jest niebezpieczne dla zdrowia kobiet w ciąży.

Formy przedwczesnego odklejenia się łożyska

Nasilenie objawów odklejania się łożyska zależy nie tylko od wydzielonego obszaru, ale także od postaci choroby:

• W odklejeniu centralnym krew gromadzi się między łożyskiem a macicą i nie ma krwawienia z dróg rodnych. Stan matki gwałtownie się pogarsza, zmienia się puls i ciśnienie krwi.
• Przy marginalnym odklejaniu się łożyska objawy to: ciemnoczerwona krew wydzielana z dróg rodnych. Im większa utrata krwi, tym gorszy stan ciąży.
• W przypadku odklejania się łożyska z objawem krwawienia rozpoznaje się krwawienie zewnętrzne i wewnętrzne. Całkowite odklejenie się łożyska powoduje zaprzestanie wymiany gazowe i dziecko dusi się i umiera. Częściowe odklejenie łożyska, może mieć postać: postępujący przebieg, gdy zwiększa się rozmiar krwiaka i trwa oddzielanie łożyska. Przebieg nieprogresywny, gdy naczynia zakrzepicy macicy i proces patologiczny nie rozciągają się dalej.

Objawy odklejania się łożyska: wewnętrznego lub utajonego krwawienia. Objawy ujawniają się, gdy krew znajduje się między łożyskiem a macicą.  Może wystąpić krwawienie mieszane (wewnętrzne-zewnętrzne). W którym występuje zarówno widoczne, jak i utajone krwawienie. Krwawienie zewnętrzne jest wtórne i mniej obfite, uważa się, że zapobiega dalszemu uszkodzeniu łożyska. Ważne jest, aby wiedzieć, że małe odklejenie się łożyska we wczesnej ciąży jest bezpieczniejsze niż w ostatnim trymestrze ciąży. Tłumaczy to fakt, że w pierwszych 12 tygodniach ciąży łożysko nadal rośnie i wciąż może zrekompensować utracony obszar.

Dlaczego dochodzi do odklejenia łożyska – przyczyny patologii?

Przyczyny przedwczesnego odklejenia łożyska we wczesnej i późnej ciąży obejmują:

• Nadciśnienie, (jeśli ciśnienie przez długi czas utrzymuje się na poziomie 130/90 mm Hg lub wyższym);
• Poważne przeciążenie nerwowe i psychiczne
• Urazy mechaniczne w macicy, niedokładne manipulacje medyczne
• Stan przedrzucawkowy (obrzęk, upośledzona czynność nerek)
• Przewlekłe choroby gałęzi łożyska naczyniowego
• Patologia krzepnięcia krwi (nadmierne krzepnięcie)
• Niewydolność łożyska (upośledzenie przepływu maciczno-łożyskowego na poziomie małych naczyń).

Najczęstszą przyczyną przedwczesnego odklejenia łożyska w późniejszych okresach jest powikłana zatrucie ciążowe. Podczas porodu ten problem występuje, gdy:

• Krótka pępowina płodu. Dziecko, które jeszcze się nie urodziło, ciągnie łożysko i zaczyna ono oddzielać się od ścian macicy z wyprzedzeniem
• Zbyt gwałtowny spadek objętości macicy
• Stosowanie leków macicznych – leków, które przyczyniają się do redukcji macicy.

Odklejenie łożyska objawy we wczesnej i późnej ciąży

Najczęstsze objawy odklejania łożyska:

• Zwiększone napięcie macicy (warstwa mięśniowa macicy jest napięta)
• Osłabienie, bladość skóry, zawroty głowy
• Krwawienie z dróg rodnych (objętość zależy od wielkości odklejonego obszaru)
• Ból podbrzusza
• Niedociśnienie
• Zwiększone tętno
• Zmiany tętna.

Jeśli opisuje się objawy odklejającego się łożyska na różnych etapach ciąży, każdy trymestr charakteryzuje się objawami.

W pierwszym trymetrze odklejenie łożyska objawy to:

• Słaby ból
• Krwiak łożyska.

Proces jest nadal uleczalny, ale konieczna jest hospitalizacja w nagłych wypadkach.

W drugim trymestrze ciąży, gdy dochodzi do odklejenia łożyska objawy zwiastujące to:

• Ból brzucha
• Krwiak łożyska
• Wyraźne napięcie macicy.
• Wysokie ryzyko głodu tlenowego płodu, z powodu, którego dziecko zaczyna się bardzo aktywnie poruszać.

W trzecim trymestrze ciąży najczęściej dochodzi do odklejenie łożyska objawy typowe to:

• Silny ból w dolnej części brzucha
• Krwawienie
• Zwiększona aktywność płodu
• Upośledzona czynność serca płodu.

Ponieważ łożysko nie rośnie, niewydolność łożyska szybko się rozwija. Ale nie zawsze jest konieczne cesarskie cięcie. Jeśli odklejony obszar jest mały, istnieją szanse na zablokowanie dalszego rozprzestrzeniania się nieprawidłowego procesu.

Odklejenie łożyska jak rozpoznać problem?

Gdy jest podejrzenie o odklejenie łożyska jak rozpoznać czy występujące objawy przemawiają za tą patologią. W każdym niepokojącym stanie w czasie trwania ciąży należy jak najszybciej skontaktować się z ginekologiem. Bierze on pod uwagę obecność krwawienia, ból, niedotlenienie płodu i zaburzenia hemodynamiczne.

Podczas badania ginekologicznego lekarz może stwierdzić asymetrię macicy. W badaniu dotykowym kobieta doświadcza bólu. Za pomocą USG ginekolog widzi obszar złuszczony i dokładnie określić jego rozmiar. Dopplerografia przepływu krwi maciczno-łożyskowego umożliwia wykrycie zaburzeń hemodynamiki przez łożyska. Stopień niedotlenienia płodu ustala się za pomocą fonokardiografii i procedur kardiotokograficznych. Niewielkie odklejenie łożyska można wykryć po porodzie. Jest to charakterystyczne wgniecenie z ciemnymi skrzepami krwi, które są obecne na jego powierzchni.

Leczenie odklejenia łożyska we wczesnej i późnej ciąży

Wybierając schemat leczenia objawy odklejenia łożyska oraz pewne czynniki są podstawą do podjęcia leczenia. Czynnikami są:

• Moment, w którym rozpoczął się proces odklejania się łożyska
• Stan matki i dziecka
• Nasilenie krwawienia
• Objętość utraty krwi.

Lekarze mogą odmówić przyspieszenia porodu, jeżeli:

• Okres ciąży jest krótszy niż 36 tygodni
• Odklejenie łożyska nastąpiło na niewielkim obszarze i nie postępuje dalej
• Objętość utraty krwi jest nieznaczna i ustaje wydzielina z zewnętrznego układu płciowego
• Kobieta w ciąży czuje się dobrze i przebywa w szpitalu pod stałym nadzorem lekarskim
• Nie stwierdzono objawów niedotlenienia płodu.

Leczenie nie progresywnego częściowego odklejenia łożyska

W przypadku niepostępujących objawów odklejenia łożyska (częściowego) przed 36 tygodniu ciąży, kobiety mają zalecone:

• Odpoczynek w łóżku
• Środki przeciwskurczowe
• Leki hemostatyczne
• Leki zmniejszające kurczliwość macicy.
• Leczenie jest obowiązkowe pod kontrolą Dopplera, USG, koagulogramu.

Jeśli wystąpią nasilone objawy odklejania się łożyska, pojawia się konieczność wcześniejszego porodu. Jeśli kanał rodny jest gotowy: szyjka macicy jest zmiękczona, rozpoznano dostateczną przepuszczalność kanału szyjki macicy. Wykonuje się amniotomię czyli sztuczne pęknięcie błon płodowych. Poród może być naturalny dzięki stałemu monitorowaniu serca.

Przyspieszenie porodu występuje w przypadku rozpoznania przedwczesnych objawów odklejania łożyska. Jest to umiarkowane lub ciężkie nasilenie symptomów. Nie uwzględnia wieku ciążowego dziecka i jego żywotności. Po usunięciu płodu z macicy chirurdzy oddzielają łożysko do końca i usuwają powstające skrzepy. Następnie sprawdzają ściany macicy i określają stan mięśnia macicy. Jeśli w narządzie występują istotne zmiany, wykonuje się histerektomię: usunięcie chirurgicznie macicy.